|
 |
Rynek 8 |
|
 |
Rynek nr 8, hip. 66,
kamienica Ellebrantowska (Baryczkowska). Ślady wczesnej
zabudowy działki (pod piwnicą tylnego traktu znaleziono
resztki domu drewnianego z XIV w.). 1448 wzmiankowany
dom drewniany Kaspra Wilka, wójta; przed 1461 należał do
Galhora. Kamienica wzniesiona w drugiej połowie XV w.
jako jednotraktowa (obecne dwa przednie trakty). Na
początku w. XVI w posiadaniu Mikołaja Baryczki, przez
którego ok. 1508 rozbudowana (1509 rozliczenie za ścianę
sąsiednią ze Stańczykiem, właścicielem kamienicy nr 6);
wówczas dodany tylny trakt z przechodem na podwórze i
parterowym sklepem tylnym.
Następni właściciele m.in.: Rolowie, od 1548 Mikołaj Fukier, od 1562 Maciej
Ellebrant (Hillebrant), złotnik, ożeniony z Baryczkówną;
w tym czasie przebudowana, 1601 dwupiętrowa, ze sklepem
i warsztatem
złotniczym na parterze oraz wielką kuchnią na pierwszym
piętrze. Od 1602 w posiadaniu Stanisława Zaleskiego,
złotnika. Spalona w 1607, odbudowana przez ówczesnego
właściciela Jerzego Szymonowicza, kornecistę
królewskiego (ożenionego z wdową po Stanisławie
Zaleskim), jako dwupiętrowa, trzyosiowa, trzytraktowa z
trzema sklepionymi pomieszczeniami na parterze i „salą"
na górze.
Remontowana ok. 1695 przez
kolejnego właściciela Gabriela Maxutowicza, kupca. 1699
własność Augustynowiczów. W. XVIII w posiadaniu m.in.
Jaszkiewiczów, Przedborskich, Englów. |
|
Przebudowana w początkach
w. XIX przez kolejnych właścicieli Tokarskich:
nadbudowana o jedną kondygnację, otrzymała latarnię.
Następnie w posiadaniu m.in.: po 1833 Pechników, po 1855
Łętowskich, 1879-88 Balbiny i Władysława Ottów, po 1888
Karpińskich, 1916 Franciszka Radziwiłła, od 1920 Heleny
Światopełk-Czetwertyńskiej. 1928 remont fasady, wówczas
m.in. zrekonstruowano lewy portal w przyziemiu, a
polichromię wykonał Tadeusz Gronowski. Po zniszczeniach 1944
zachowane: piwnice, częściowo portal główny, fragmenty
ścian przyziemia, na których 1949 odkryte: w sieni wnęka
gotycka z nieczytelnymi resztkami malowideł, w sklepie
tylnym wnęki z malowidłami przedstawiającymi św.
Katarzynę i pochód kopijników (zinwentaryzowane, nie
zachowane), przesłonięte sklepieniem z drugiej połowy
XVI wieku; fragmenty te częściowo rozebrane przed 1952.
Kamienica odbudowana 1952-53 wg proj. Jana Idzikowskiego
z odtworzeniem wyglądu fasady sprzed 1944 (jedynie otwór
drzwiowy do piwnicy zmieniono na okno), zachowującego
elementy przebudów w. XVII i XIX, z nowo projektowaną
elewacją tylną i wnętrzami (zrekonstruowano wnękę w
sieni). - Czterokondygnacjowa, trzytraktowa. Sgraffito
wyk. w 1953 przez Jana Seweryna Sokołowskiego, Zofię
Kowalską i Jacka Sempolińskiego. Dach z latarnią w
formie murku attykowego i dwiema wystawkami. |
| |
|
|
