|
 |
Rynek 26 |
|
 |
Rynek nr 26, hip.
57, kamienica Preysowska. Narożna ul. Kamienne Schodki.
Powstała z połączenia dwóch kamienic. Lewa (narożna) zw.
Katerlińska, Walterowska wzniesiona najpóźniej na pocz.
w. XVI; 1514 pierwsza wzmianka o kamienicy, która w tym
roku przeszła na własność Jana Wirczocha (Wierczoszka),
kuśnierza, a 1538 jego zięcia Bernata (Bernarda),
balwierza. Przez ostatnich dwóch właścicieli
prawdopodobnie przebudowana (1542 nazywana
Wierczioskowską, 1572 Bernatowską). Następni właściciele
m.in: od 1572 Piotr Sucholewski, krawiec, Jan Wodyński,
od 1623 Paweł Katerle, fizyk i lekarz królewski, po
drugiej połowie XVII w. Kacper Walter, kupiec (również
właściciel sąsiedniej, pod tym samym nr hip.), rodzina
Wemerów, 1743-56 Zieleniewiczowie. Wówczas
dwukondygnacjowa, dwuosiowa. - Prawa zw. Blaszkowska,
Orłowska zbudowana w. XV/XVI przez Błażeja (Blazek,
Blaszko), właściciela posesji od 1498; 1514 pierwsza
wzmianka o kamienicy. 1557 rozbudowana przez Jakuba
Blaszkowicza, który wzniósł murowaną ścianę od strony
kamienicy narożnej; wówczas zapewne dostawiono tylny
trakt i przesklepiono piwnice frontowe. Od 1578 w
posiadaniu Wojciecha Orłowskiego, następnie jego syna
Jerzego, balwierzy, po drugiej połowie XVII w. Kacpra
Waltera, kupca. 1696 spalona, w tymże roku kupiona przez
Jana Maieura (Majora), przez którego odbudowana i
przekształcona. 1743 własność Jędrzejewiczów, wówczas
trzykondygnacjowa, dwuosiowa. - Od ok. 1784 obie
kamienice w posiadaniu jednego właściciela; pierwszy Jan
Preys, zapewne po 1790, dokonał gruntownej przebudowy,
podczas której m.i. ujednolicono wysokość obu domów oraz
wystrój fasady. |
|
Może już wtedy (a przed
1852) połączona jednopiętrową, murowaną oficyną wzdłuż
ul. Kamienne Schodki z domem tylnym (zob. ul. Brzozowa
nr 29). Następnie w posiadaniu m.i.: ok. 1821-45 Jana
Mściwujewskiego (Mściwojewskiego?) i jego sukcesorów,
ok. 1852-76 Makowskich, od 1880 Karola Zaszczyńskiego,
inżyniera, w rękach jego sukcesorów do 1943. 1928 remont
fasady, na której polichromię wyk. Zbigniew Pronaszko.
Po zniszczeniach 1944 zachowane piwnice i częściowo mury
kapitalne, rozebrane 1951-52. Odbudowana 1952-53 wg
proj. Zygmunta Kamińskiego z odtworzeniem fasady sprzed
1944, nowo projektowanymi wnętrzami, elewacją tylną i
boczną. - Trzykondygnacjowa z mieszkalnym poddaszem,
trzytraktowa. Na parterze połączone pomieszczenia,
sklepione kolebkowo-krzyżowo, mieszczą kawiarnię
„Kamienne Schodki" proj. 1952 przez Tadeusza
Zagrodzkiego, ze sgraffitem o tematyce Stara i Nowa
Warszawa, wyk. 1953 przez Romana Szalasa. Fasada
czteroosiowa ze sgraffitem o motywach kwiatów, ptaków i
pęków owoców, wyk. 1953 przez Halinę i Leona
Michalskich. Na parterze po lewej portal w typie w.
XVIII, kamienny, boniowany, zamknięty półkoliście, obok
nowe okna. Otwory okienne wyższych kondygnacji w
profilowanych obramieniach o charakterze w. XIX. Dach
trójspadowy z mieszkalnym poddaszem. |
|
|
