Rynek 18 - Rynek Starego Miasta kamienica Orlemusowska

Rynek 18

Rynek nr 18, hip. 61, kamienica Orlemusowska (Cristowska, Blumowska). Pierwszymi znanymi właścicielami 1447-57 szlachecka rodzina Duczkich (Anna, Paweł, Stanisław). 1469 kamienicę „condam domus Duczky" uzyskał Krystek Małodobry, burmistrz. Może wówczas jednotraktowa, dostawiona do ściany sąsiedzkiej, zbudowanej przed 1455 (zob. Rynek nr 16). W rękach spadkobierców Krystka do połowy w. XVI, następnie m.in. Melchiora Bluma, kupca. Przebudowywana przez nich, być może parokrotnie. Wówczas późnogotycka, dwutraktowa, co najmniej dwupiętrowa (wątek gotycki sięgał szczątkowo trzeciego piętra), z piwnicami frontowymi przykrytymi stropami (gniazda po belkach) i tylną sklepioną; sklep tylny w parterze z podłogą ceramiczną, początkowo przykryty stropem, później sklepiony. Kolejnymi właścicielami m.in.: od 1556 Jan Giza, kupiec (ojciec Barbary), od 1576 Jan Himiand, kupiec z Norymberg;, pod koniec w. XVI Zygmunt Hebersperger (Ebersperger), potem jego zięć, Wojciech Chociszewski.
Od 1613 własność Orlemusów (Horlemusów); prawdopodobnie przebudowana w drugiej połowie w. XVII przez Augustyna Orlemusa, burmistrza. W XVII/XVIII w. w posiadaniu Winklerów, następnie Waleriana Kicińskiego, sekretarza i łożniczego królewskiego, przez którego zapewne przebudowana (m.in. fasada) przed 1736 (data libertacji); 1743 czterokondygnacjowa, czteroosiowa.

1880-1939 należała do rodziny Mayów.

Podczas remontu 1928 m.in. usunięto gzymsy kordonowe i balkon na pierwszym piętrze, polichromię wyk. Waciaw Borowski. Po zniszczeniach 1944 zachowane piwnice i dolne fragmenty węgarów portalu głównego. Odbudowana 1952-53 wg proj. Anny Soye-Guerguin z odtworzeniem fasady z w. XVIII (zachowanej do 1944), nowo projektowanym dachem, elewacją tylną i wnętrzami. - Czterokondygnacjowa, trzytraktowa. Wnętrza połączone z kamienicą nr 20, mieszczą Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Piwnice z głębokim przednim traktem, płytszym i węższym tylnym (jego ściany boczne odsunięte od sąsiadów, niepodpiwniczony przechód na podwórze). Fasada o charakterze barokowym, czteroosiowa, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem, w którym dwie tarcze złączone muszlą oraz liściasta girlanda spięta maszkaronem; w zwieńczeniu kamienne putto wyk. 1953 przez Teresę Rostworowską, po bokach kamienne wazony wyk. 1953 przez Alinę Szapocznikow. Okna wyższych kondygnacji w profilowanych obramieniach, na I i II p. z gzymsami; pod nimi malowane girlandy z wstęgami podtrzymywane przez putta, wyk. 1953 przez Jana Zamoyskiego. Dach z wysoką latarnią. Przy elewacji tylnej piętrowa oficyna łącząca kamienicę z domem ul. Brzozowa nr 21.