|
 |
Nowomiejska 15 |
|
 |
Nowomiejska
15, hip. 172, kamienica Korbowska, Fukierowska. Dom
wzmiankowany 1505 kiedy jego właściciel Mikołaj Scholz (Scholtz)
kuśnierz, odstąpił pas swego gruntu sąsiadowi Pawłowi
Szelągowi (ul. Nowomiejska nr 17), w związku z budową
przez niego ściany sąsiedzkiej (na głębokość jednego
traktu). Od 1509 posesja w posiadaniu Stanisława,
siodlarza, który ok. 1517 wzniósł dwutraktową kamienicę.
Przed połową w. XVI własność Tomasza Korba, potem jego
syna Mateusza, którzy w drugiej połowie XVI w.
przebudowali kamienicę; zapewne wtedy podwyższona do
czterech kondygnacji (wątek gotycki w ścianie od strony
kamienicy nr 13 sięgał strychu nad III p.), a elewacja
bogato dekorowana, być może już w renesansowym
charakterze (1574 wzmiankowanych osiemnaście nowych
rzeźb na kamienicy Korbowskiej). Od 1592 w posiadaniu
Michała Fukiera, wkrótce zaniedbana. Przebudowana przez
Jana Czirna, właściciela od połowy w. XVII i w związku z
tym libertowana (1669 i 1676); zyskała wówczas układ
trzytraktowy z przelotową sienią na osi i prostopadłymi
do niej schodami w trakcie środkowym oraz latarnią.
Kolejny właściciel Henryk Sznajder rozpoczął 1701
przebudowę kamienicy (która 1743 czteroosiowa,
czterokondygnacjowa) oraz budowę murowanej oficyny od
ul. Szeroki Dunaj (nr 12), dostawionej do muru obronnego
i połączonej z kamienicą frontową oficyną boczną
(oficyny te nie odbudowane po zniszczeniu 1944). Przed
1754 cała posesja przeszła w posiadanie pisarza
skarbowego Jakuba Szubalskiego; w tym czasie mieszkało w
niej prócz właściciela czterech komorników, m.i. malarz
królewski Krzysztof Józef Werner i muzyk Rękiert. |
|
Rodzinie Szubalskich, w
których posiadaniu do 1819, przypisuje się renowację
kamienicy i wystrój fasady. Dalsze przebudowy (głównie
wnętrz i oficyn) za następnych właścicieli:
Smotrzyńskich (Smatrzyńskich) 1821-53, Bębnowskich
1865-89, Riedlów 1907-30.
Wypalona 1944, zburzony trakt tylny do parteru;
zachowała się fasada i elewacja podwórzowa,
zabezpieczone 1947. Po rozebraniu pozostałości
odbudowana 1954-55 wg proj. Stanisława Żaryna, bez
oficyn, w nawiązaniu do stanu sprzed 1944, z zachowaniem
dawnego układu parteru, rekonstrukcją fasady i z
niewielkimi zmianami latarni. - Czterokondygnacjowa.
Fasada czteroosiowa. W przyziemiu, na osi, nowy kamienny
portal zamknięty hakiem koszowym, z obu jego stron okna
(dawne wejścia do sklepów), nad którymi autentyczne,
kamienne nadproża, z łezkami od spodu; ponad wejściem
prostokątna ptytka kamienna, na której równoramienny
krzyż i półksiężyc (gmerk?), zmontowana z autentycznych
kawałków. Okna w profilowanych opaskach tynkowych z
gzymsami podokiennymi, na I i II p. także z
nadokiennymi. Dach z nowo projektowanymi wystawkami i
latarnią.
Ściana szczytowa tylnego traktu domu i latarni (widoczna
spoza kamienicy nr 17) pokryta sgraffitem z datą 1954. |
|
|
